روستای نوریاب در یک کیلومتری شمال غربی شهر پاوه و دامان کوه با عظمت شاهو قرار دارد که ارتفاع آن از سطح دریا ۱۴۵۰ متر می‌باشد. آب و هوای این روستا همانند بیشتر روستاهای اورامان آب و هوای معتدل کوهستانی دارد و در فصول سرما نزولات آسمانی بسيار و مناظر زیبا و دیدنی در بهار و تابستان به ويژه در ییلاقی‌هاي این روستا که در بلندترین نقطه کوهستان شاهو (پيازدول) می‌باشد، از مکان‌های بسيار جذاب گردشگری برای کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبيعت می‌باشد. این روستا دارای ۳۶۰ خانوار با جمعیت نزدیک به ۱۵۰۰ نفر است.
وجه تسمه:
نوریاب که در زبان کُردی آن را «نوریاو» می‌خوانند، تشکیل گردیده از دو کلمه‌ی «نور+ یاو» که در کل می‌توان «نورآوا يا نوریاوا» و یا «نورآب و یا نوره آب» معني نمود که هرکدام از اين اصطلاحات برای خود بار معنايي ويژه‌اي دارند. مثلاً: نورآب یعنی چاه آب یا چشمه آب، که این خود بر می‌گردد به زمانی که نوریاب در مکان امروزی «كاني چه‌رمگ» (چشمه سفيد) واقع شده بود. آب كاني چه‌رمگ هم از طريق چشمه تأمين شده است که اکثر باغات نوریاب را هم اكنون نيز آبیاری می‌نماید و مابقي اصطلاحات فوق شرح مفهومي مبسوط‌تري دارند.
تاریخچه روستا:
ساکنین این روستا در زمان‌های گذشته کوچ‌رو بوده و معيشت آنان بيشتر از طریق دامپروري تأمین گردیده است. مراتع مورد استفاده‌ي آنان از مناطق دربندی‌خان و کلار گرفته تا غني‌ترين چراگاه‌هاي کوهستان پر صلابت شاهو بوده است. برای نمونه حال مابین دربندی‌خان و کلار چند روستایی با ساكنان عشیره‌ي ولدی زيست مي‌نمايند که ولدی یا ولدبیگی‌های نوریاب هم در گذشته بخشي از كليت آنان را تشكيل داده‌اند كه در گذر زمان و بنابر مقتضيات زندگي كوچ‌نشيني در منطقه‌ي جغرافيايي فعلي نورياب ساكن گرديده‌اند.
برابر مدارک و اسناد تاريخي موجود قريب به ۳۵۰ سال قبل عشيره‌ي ولدبيگي‌هاي نورياب معيشت كوچ‌روي را رها نموده و با سكونت در زمين‌ها و مزارع حاصلخيز اطراف كاني چه‌رمگ فعلي زندگي يكجانشيني را انتخاب نمودند كه بعد از چندين سال به نقطه‌ي جغرافيايي امروزي كه نورياب ناميده مي‌شود و در قديم به آن «دلكنه» (دلربا) ملقب بوده نقل مكان نموده‌اند.
فرهنگی، اجتماعی و سياسي
گویش محلی این روستا لهجه‌ي جافی از شاخه کرمانجی میانه می‌باشد و با توجه به اینکه شهر پاوه و اكثريت روستاهاي همجوار آن داراي لهجه‌ي شيرين هورامي مي‌باشند اما ساكنين نورياب در نهايت احترام و ارتباط حسنه و صميمانه با هورامي‌هاي منطقه توانسته‌اند، ماهيّت گويش جافي خويش را حفظ نمايند. حضور رنگين مبارزان سياسي و جريانات روشنفكري معاند رژيم پهلوي بخشي از تاريخ پوياي اجتماعي و سياسي روستا را تشكيل مي‌دهد. براي نمونه هنگامه‌ي اعمال سياست‌هاي خشن رضاشاه در تمركز گرايي و بدنبال آن سركوب جريانات مخالف اين پروژه، ساكنين نورياب به علت مقاومت و مبارزه‌ي آگاهانه با اين سياست‌هاي ستيزه جويانه مورد خشم و غضب دستگاه حاكميت پهلوي قرار گرفته و بيش از ۴۰ خانوار آنها به مناطق قروه و سريش‌آباد تبعيد گرديدند. يا در دوران حكومت استبداد زده‌ي محمدرضا شاه، چندين نفر از فعالان و مبارزان سياسي اين روستا را در بند كشيده و نهايتاً آنان را به همراه مبارزان ديگري از منطقه در زندان جلديان در حوالي اروميه اعدام نمودند.
از گذشته تا به حال اين روستا همواره مهد عالماني بزرگ در حوزه‌هاي ديني، اجتماعي، فرهنگي، ادبي، پزشكي و … بوده است كه در حقيقت سرمنشأ خير و خدمتگزاري به كل منطقه بوده و هستند و بخش بزرگي از افتخارات اين ديار مديون وجود شخصيت و زحمات گرانبهاي آنان مي‌باشد. روستاي نورياب از نظر مراكز خدمات‌رساني عمومي داراي سه باب مسجد، مجتمع آموزشی ابتدایی و راهنمایی، کتابخانه عمومي، خانه بهداشت و مركز بسیج مقاومت می‌باشد و……..
