تاریخ محلی روستایی توریور
روستای توریور در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی مرکز استان کردستان و در موقیعیت ساعتی هفت و سی دقیقه شهر سنندج واقع شده است. براساس روایاتی ابتدا این روستا در فاصله یک کیلومتری و در موقعیت ساعتی ۸ مکان فعلی آن بوده است . به دلیل مشکل بودن زندگی ساکنان آن منطقه به مکان کنونی مهاجرت کرده اند.
چهار طرف این روستا را کوه های پیر وصخره های نسبتا جوان قرار دارد و آب هوای معتدل کوهستانی است به دلیل اختلاف ارتفاع در قسمت های مختلف روستا اختلاف دمای زیادی وجود دارد بطوری که در وسط های خرداد توت فرنگی زمین های پایان روستا رو به اتمام است ولی در زمین های که در ارتفاعات وجود دارند توت فرنگی تازه شکوفه می زند. مردم روستا از زمین هموار بی بهره هستند و اکثر زمین ها دارای مساحت کمتر از یک هکتار هستند از محصولات این روستا توت فرنگی ,گردو ,انگور سیاه ,آلبالو , زردآلو نام برد. همه زمین های که دیم بودن اگر دارای ذره آب بود باشند یا مکان انتقال آب به آن دیم بوده باشد به باغ بوستانی تبدیل شده است خیلی از زمین های که در حال حاضر باغ توت فرنگی است قبلا جو , گندم , گردو کهن سال , توت بعد از این به باغ های توت فرنگی تغییر کرد باشد چون توت فرنگی نیازمند آب بیشتری بوده روستایان را مجبور حفره چاه های بیشتری کرده و این موجب شد مردم روستا برق به خانه باغ هایشان بیارن این کار موجب سر سبز دو چندان دامنه کوه ها شده پیامد آن خشک شدن رود فصلی روستا با راحت شدن کار کشاورزی دامداری بطور کلی از رونق افتاد چیزی به اسم دامداری در این روستا وجود ندارد.
مردم روستایی توریور دو ماه آخر فصل بهار و سه ماه تابستان و یک پاییز در خانه باغ مسکون هستن خانه باغ هایشان دارای امکانات بیشتر نسبت به خانه خود روستا هست تعدادی از مردم شش ماه مانده در شهر مسکون می شوند یعنی جمعیت روستا در فصل زمستان به طور چشم گیری کاهش می یابد. قسمتی بزرگی از جمعیت روستا پیرمرد و پیرزن های تشکیل می دهد که فرزندانشان ترکشون کرده ( خانواده های یک دو ) یعنی ۷۶۷نفر ۲۰۶ خانوار تشکیل می دهند. مهاجرت فصلی باعث سلب شدن امکانات آموزشی از دانش آموزان این روستا شده است . زبان مردم روستا کردی اردلانی است و مذهب آنها سنی شافعی است . این روستا دارای درمانگاه و خانه بهداشت و پست بانک و چند سوپر مارکت و قصابی و نجاری و چایخانه و خیاطی و آریشگاه و تعمیرگاه و سه مدرسه و سه مسجد یعنی هر محله یک مسجد دارد بزرگترین مسجد مسجد جامعه روستا هست که در بالا روستا قرار گرفته و ساختار خانه ها به صورت پله کنی می باشد. جاذبه ها و زمینه های زیادی برای گردشگری و جذب توریست وجود دارد.
مشهورترین کوه این روستا ایزاندر است که چشمه ساران زیادی در دامنه ی آن وجودارد و در طول سال خصوصا فصل بهار هزاران گردشگر را به دامنه های خود دعوت می کند. یلپه ، کوچک خرمول ، ده ویه ، کوچک گال ، مه ژگه بره ، ته رگاره , ده ره ویان از دیگر کوها و تفریح گاههای روستا هستند. در ارتفاعات روستا جانورانی ظیرخرگوش و روباه وگرگ وجود دارند که به علت شکار بی رویه درخطر انقراض قرار دارند. درمیان پرندگان هم می توان به کبک و شاهین اشاره کرد یک نمونه نادر از جغد را هم در این روستا می توان دید. درمیان جنگل های گردو و مراتع هم سنجاب و جوجه تیغی فراوان دیده می شود. از غذا های محلی می توان به شلغم ، ترخینه و نان بربری مخصوص که به کولیره مه ژگ. گفته می شود. مردم این روستا همچون سایر ایرانیان بعدازظهرآخرین روز سال را جشن می گیرند.دراین مراسم هزاران نفر از اهالی چه آنهایی که ساکن روستا هستند وچه آنهایی که به شهرهایی همچون تهران، سنندج و مریوان مهاجرت کرده اند به روستا برمی گردند و دراین مراسم باشکوه شرکت می کنند و روز نو را هر ساله درکنار هم شروع می کنند.
نویسنده : محمد تیراندری
با سلام و احترام مطلب جالبی بود ولی می توان در گزارش تصاویر برداست توت فرنگی را هم بیاوریم و در ضمن می توان باغ سوره بومه هم را می توان اضافه کرد که در تاستان گردشگران می توانند خانه باغ را اجاره نمایند و خانه باغ های زیادی در روستا وجود دارد و مردم می توانند به گردشگران به صورت شبانه اجاره دهند تا هم سودی برای کشاورز ایجاد شود و هم گردشگر لذت ببرد.
من.. که عاشق همه روستاهای کردستان هستم … فقط و فقط …… : آقا یا خانم گردشگر لطفا هرجایی برای تفریح و گردش رفتید به هیج وجه در طبیعت بکر استان ما آشغال نریزید