روستای زیبای نگل در ۶۰ کیلومتری غرب سنندج و در کنار راه سنندج – مریوان واقع شده است. معماری روستا دارای ویژگی های معماری اورامان است با این تفاوت که در معماری پلکانی نگل علاوه بر اینکه از سنگ استفاده شده عموما نمای منازل را با کاه، گل اندود کرده اند. این روستا در گذشته دارای مسجدی قدیمی بوده که اخیرا آن را تخریب و بازسازی کرده اند. اهمیت و اشتهار این روستا به علت وجود قرآن خطی قدیمی این روستا است. قرآن نگل یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری و ابعاد معنوی این اثر ارزشی بسیار نزد مردم روستا دارد. روستای نگل به دلیل وجود این قرآن روزانه میزبان صدها تن از مشتاقان و علاقمندان آن اثر مذهبی و تاریخی است. طول خود قرآن ۳۸ عرض آن ۲۱ و قطر آن ۱۳ سانتیمتر است. این قرآن با خط کوفی نوشته شده و دارای نقطه و اعراب و در قسمت سر سوره ها و شماره های آیات مطلّی و مزین به نقوش گیاهی است.
براساس شواهد موجود شیوه اعراب گذاری و نگارش آن احتمال می رود این قرآن در سده های ۴ و ۵ هجری قمری نگاشته شده باشد. صفحات قرآن ضخیم بوده به علت تشابهی که با پوست دارد در بین مردم به پوست آهو مشهور است. مردم منطقه پیدا شدن این اثر تاریخی و نفیس را در دوران صفویه توسط یکی از چوپانان همین روستا می دانند این چوپان مشغول چرای گوسفندان خود بود که ناگهان گل بسیار زیبایی توجهش را جلب می کند. وقتی گل را از دل خاک بیرون می آورد چاله ای به وجود می آید و صندوقچه ای نمایان می شود. وجه تسمیه نگل به پیدا کردن همین قرآن برمی گردد. مردم بر این اعتقادند چون قرآن در اثر توجه چوپان به گلی زیبا کشف شده بود این محل به نوگل مشهور شد. برای نگل معناهای دیگری هم وجود دارد از جمله به معنی سنگی و سنگلاخ و یا تغییر یافته. نیل به معنی شعله آتش، که نشان از ترویج آئین زرتشت در این منطقه دارد.
