وَلی(ولید) مشهور به دیوانه فرزند کدخدا محمد « حه مه سور » در سال ۱۲۰۵ هجری شمسی در روستای کماله از توابع هورامان تخت متولد شد . وی از جمله بزرگان قرن چهاردهم می باشد که در کتاب تاریخ مشاهیر کردج ۲ مختصری از زندگینامه و اشعار او آمده است .
ولید عاشق دختری به نام شمسه (شه م ) شد ، بر حسب تقدیر در وصال یار ناکام ماند و همچو مجنون سر به کوه و بیابان زد ، عاقبت در سال ۱۲۶۰ هجری شمسی از دنیا رفت. اشعار زیبا و سوزناک ولید گویای نهایت دلسپردگی او به معشوقش(شه م) میباشد۱.
اینک قطعه شعری از او را میخوانید:
یــاران!لـه جه رگم،یــاران !لـه جه رگم
تیری شه م ئیمشه و درا له جه رگم
بــــه و تیــری مــژه ئاکــامی مــه رگم
شهیـــدم کفن مــه کــه ن به بـه رگم
هه ر وا بـه خوینی زامـــی جه رگه وه
بمخه نه ژیر خاک خوین وه به ر گه وه
بـــــه لام وصیتم ئـــــه مـــه بی لاتان
هه رچــه ند که و تومه دوور له ولاتان
تنها قبره که م له ریــــی خیلان بــی
نزیک هــوارگه ی عه ر عه ر بالان بی
«کیِلیِک»ی برز بی وه قد بالای شه م
له ژوور سه رم بـــی ، بی زیاد و که م
«طاقیک»ی وینه ی طاقی ئه بروی ئه و
که سوجده گاهــی روحم بی به شـه و
بنوسن به خوین جه رگی سه ر کردووم
که من به تیـری ده سی شه م مردووم
چونکه ئـــه و شه می تــــاتـــاری چینه
لــه ده شـــــت بیزاوه ، جبــل نشیــــنه
به لکوو هه ل که وی له ری گـــــــوزاری
ری بخـــــاته ســـه ر قه بره که م جاری
بزانـــی کوشته ی ده ستـــی خویه تی
له خــــاکدا مه یلی ره نگ و بویه تــــی
۱ برای مطالعه بیشتر رک :دیوان ولی دیوانه ، صابر رازی / تاریخ مشاهیر کرد ،ج۲ / میژوی ئه ده بی کوردی
