روستای دژن

وقتی از کامیاران به سمت مریوان حرکت می کنی پس از طی مسافتی حدود ۴۵ کیلو متر جاده ی آسفالت به یک گردنه به اسم زمان گریوه می رسی ، دست راست جاده ای شوسه جدا می شود . روبرویت کوهی دیده می شود،که جاده مار پیچ از لابه لای درختان بلوط می گذرد و پس از طی تقریبا ۴ کیلو متر به روستای مذکور   می رسد . که در میان دو کوه قرار گرفته است . و روستا در دامنه ی این دو کوه در دو محله بنا شده است . که محله جنوبی آن جدید و نو ساز و محله ی شمالی آن قدیمی با بافت معماری قدیمی . روستا در محاصره ی کوهها قرار گرفته ، و تنها از سوی شرق و غرب باز است . و همین محصور بودن در میان کوهها باعث شده  که اسم دژن را برای آن انتخاب کنند .

” دژن ” یعنی دژ و قلعه . و با دیدن آن در می یابی که واقعا چه اسم بامسمّایی.

گفتیم که روستا در دو محله بنّا شده است . در محله ی شمالی آن خانه ها به شکل پلکانی و روی هم ساخته شده اند ،که به خاطر موقعیت آن است . امّا در محله ی جنوبی ساختار خانه معمولی ودر کنار یکدیگر بنّا شده اند ، و چون محله ای جدید است ، کوچه ها تقریبا ماشین رو هستند واین از مزیتهای  این محله محسوب می شود ، اما در مقابل زمستان های سردی دارند و تردد در آن در زمستان های پر بارش مشکل است . که در گذشته به خاطر این مشکل ، کسی در آن جا خانه  نمی ساخت . اما با زیاد شدن جمعیّت ، و جوابگو نبودن محله ی قدیمی

برای مردم ، محله جدید چند سالی است که رشدی قارچی شکل کرده و می کند و الان که سال ۹۲ شمسی می باشد تقریبا جمعیّت هر دو محله برابر است .

لازم به ذکر است که علل اصلی بنای این روستا در موقعیت ذکر شده ، یکی دور از دسترس دزد و راهزن بودن و دیگری وجود چشمه های آب در درّه واقع در میان روستا ، که شریان حیاتی آن محسوب می شوند .

وچه زیبا گفته اند: که هر جا آب هست آبادی هست . آب چند تا چشمه ، علاوه بر تامین آب آشامیدنی مردم  ، مازاد آن نیز برای آبیاری باغ های شرق روستا ، استفاده می شود . که البته این باغها نمای زیبایی به روستا بخشیده است .

پوشش گیاهی اطراف روستا درختانی چون : زالزالک، بلوط ، بادام وحشی ، آلبالوی وحشی ، ون ، گلابی کوهی،

و… می باشد . در روستا هر فصلی زیبایی خاص خود را دارد : بهار ، با سرسبزی و رویش گلهای رنگارنگ و   نغمه ی سینه زرد ها و شر شر دلنشین آب از میان درّه ها و تابستان با زرّین کردن گندم زارها و علفها و بوی مطبوع میوه های باغی مانند هلو – انجیر – انگور – انار و … پاییز هم با ایجاد تنوّع رنگ در برگ درختان ، از زرد و اخرایی و آتشین و غیره جذابیّتی خاص به طبیعت روستا می بخشد . اما زمستان که می رسد ابتدا قلّه ی دژن عمامه ی سفیدی به سر می بندد ، وبه تدریج برف پایین و پایین تر می آید و کل طبیعت روستا را می پوشاند ، و اختلاف رنگ ازمیان رفته و یک رنگی جایگزین می شود . که این هم یک رنگ بودن را به ما یاد آور می شود .

تمام این توصیفات مشتی است از خروارها زیبایی که در این نقطه از کردستان زیبا نهفته است .

از تمام دوستان و عزیزان طرفدار طبیعت و زیبایی دعوت می شود ، تشریف بیاورید واز نزدیک از آن لذّت ببرید . در خدمت همه ی عزیزان هستیم .

امکانات روستا

روستا از امکاناتی چون : جاده ی شوسه – آب آشامیدنی مناسب – شبکه فاضلاب کشی – تلفن ثابت – برق – دکل تلویزیونی – خانه بهداشت – مدرسه ابتدایی و راهنمایی – کتاب خانه فرهنگی – طرح هادی – و اخیرا گاز  برخوردار است . که البته بعضی از آنها با همکاری و همیاری مردم دایر شده است .

علاوه بر اینها مسجد نو بنیادی دارد که تماما به همت و تلاش مردم ودر طی یک سال بنا شده است . که گواه و دلیلی روشن بر اتحاد و همکاری میان مردم روستاست .

وضعیت شغل مردم و کشاورزی

به دلیل موقعیت روستا و قرار گرفتن در میان کوه ها و درّه ها ، از داشتن زمین های مرغوب کشاورزی بی بهره است . امّا با تلاش و پشتکار ، مردم کرت هایی در حاشیه ی این دره ها درست کرده و باغ ها و باغچه های در حدود نیم هکتاری ایجاد کرده اند ،که میان سالان و سالخوردگان روستا در آنها مشغول به کارند واز این راه امرار معاش می کنند . اما به تازگی پا را قدمی فرا تر گذاشته ودر حاشیه ی رود سیروان ، با گرفتن پروانه بهره برداری

از آب این رود ، باغ هایی درست شده که در مقایسه با باغ های قدیمی ، بزرگتر و با درآمد تر هستند . و محصولات صیفی و باغی از جمله : توت فرنگی فلفل و لوبیا سبز و انار – هلو – به – وغیره انجام می آورند .

لازم به ذکر است که تنها شاید نزدیک به ۴۰ درصد از مردم مشغول این کار هستند و مابقی آنها که بیشتر جوانان هستند در شهرهای مختلف ایران مشغول کارگری و کارهای ساختمانی هستند .

در کل از نظر وضعیت اقتصادی در حد متوسط وبالاتر هستند که این هم به خاطر جدیّت و تلاش مردم روستا     می باشد ، چون همیشه اورامی ها از نظر پر کاری و فعالیّت زبانزد خاص و عام هستند .

وضعیت تحصیلی

از نظر تحصیل و ادامه تحصیل جوانان وضعیّت قدری اسف بار و نگران کننده است . واین هم ناشی از چند دلیل می باشد :

اول : نداشتن الگو و نمونه ای برای ادامه تحصیل جوانان  ، که خود ناشی از این می باشد که روستا دیر از نعمت معلم و مدرسه برخوردار شده است.

دوم : حمایت نکردن خانواده ها از بچه برای ادامه تحصیل آنها ، که شاید به خاطر بار مالی آن و عدم اعتماد به بچه ها به اینکه بتوانند در شهر ها ادامه تحصیل بدهند.

سوم : اینکه مردم به این دید به تحصیل نگاه می کنند که درس خواندن برای پولدار ها خوب است ، که هزینه کنند

چون دیر نتیجه می دهد . بنابر این مردم شغلی را می پسندند که زود به بار نشیند وآن هم گارگری و کار کشاورزی است . که البته قضاوت کردن در این زمینه مقداری مشکل است ، چون قدما گفته اند ” چون ما شوی بدانی “

باذکر این معایب و مشکلات البته نور امیدی همیشه جایی پیدا می شود ،که به حمد الله با رشد علم و تکنولوژی

ونیاز نسل جوان به آن،بارقه ایاز امید ایجاد شده، که این نسل به ادامه تحصیل رغبت خوبی پیدا کرده وحتی تا مقطع دکتری درس می خوانند . که جای بسی افتخار است . اما در زمینه ادامه تحصیل دختران هنوز طلسم ضعیفه بودن آنها شکسته نشده ، که امید است این دید روزی عوض شده و این طلسم نیز شکسته شود .

قدمت روستا

تاریخ دقیق بنای روستا مشخص نیست اما از روی شواهد و قراین از جمله قبرستان های اطراف روستا بر می آید که قدمت آن به دوره قبل از اسلام بر میگردد .

جاهای تفریحی و دیدنی

تمام طبیعت روستا در فصل بهار زیبا و دیدنی است اما چند جایی دیدنی ترند : آویسر – ترخان آباد پیر حاج . که البته در سال های اخیر به علت کم آبی از رونق آنها مقداری کاسته شده است . مردم روستا تا سال ۱۳۵۶ در تابستان به ییلاق خوش آب و هوای ترخان آباد کوچ می کردند ، اما از آن سال به بعد با کم شدن دام هایشان و بر خورداری از آب لوله کشی ،این سنت دیرین را ترک و یکجا نشین شده اند .

بزرگان روستا

روستا از قدیم الایام جای عارفان و عاشقان عرفان و معرفت بوده است . وطالبان علوم دینی از اطراف برای طلب علم به این روستا آمده اند ،واز محضر بزرگانی چون : فخرالعلما – شیخ مسعود و شیخ عماد ودیگر بزرگان کسب فیض کرده اند . که امید است راه شان سبز و پر رهرو بادا . انشاالله

جمعیّت و خانوارهای روستا

جمعیت کنونی روستا ، یعنی تا سال ۹۲ حدود ۷۰۰ نفر می باشد . و تعداد خانوار های این روستا ۱۷۰ می باشد. که در سال های اخیر به خاطر ازدواج جوانان و عدم مهاجرت شان به شهر ها رشد زیادی کرده است . و جای بسی خوشحالی استد که جوانا با ساخت خانه های نو ساز رونقی به بافت قدیمی روستا داده اند .

نویسنده : رحمان مردوخی