قلعه تاریخی هورامان دژی غیر قابل دسترسی در تاریخ کهن این دیار

شهر اورامان قدمتی دیرینه در تاریخ دارد و وجود آثار و بقایای آتشکده‌های بسیار در اطراف آن نشانگر این موضوع است که مردم این نواحی پیش از گرویدن به اسلا‌م، زرتشتی بوده‌اند.

این سرزمین در گذشته قلمرو فرمانروایان و سلا‌طین محلی بوده که با اقتدار بر آن حکمرانی می‌کردند به همین دلیل این شهر را اورامان تخت یعنی پایتخت یا مرکز سلطنت نامیده‌اند و به روایتی دیگر اورامان در گذشته‌های دور شهری پرجمعیت بوده که به عنوان مرکز حکومت اورامی‌ها در این منطقه استفاده شده است.

قلعه اورامان در بالای کوهی در اورامان تخت بنا شده ، قلعه‌ای است که نقش حفاظتی و نظامی داشته و در مواقع بحرانی و هجوم اقوام بیگانه مورد استفاده قرار گرفته است و به دلیل صعب‌العبور بودن و غیرقابل تسخیر شدن از اهمیت زیادی برخوردار بوده که همزمان با بازدید گردشگران از نقاط دیدنی شهر، آنان را با پیاده‌روی و کوهنوردی به سوی خود می‌کشاند.

ستونه ا، سنگ چین یا به زبان محلی مردم اورامان، وو شکه چه ن(خشکه چین)، بدون مصالح و ملات و بست و واسطه، تنها با تکیه سنگ بر سنگ، چونان سربازانی که هنوز پس از سالیان سال، همچنان به نگاهبانی از مرز و بوم و خاندان اجدادی قد علم کرده اند، مثل مردان اورامان که هرگز به بیگانه سر نسپردند.

قلعه مشرف به شهر، تو را به عمق تاریخ می‌برد. به زمانی که هر زن و مرد اورامی، چون دژی استوار در برابر هجوم بیگانگان ایستادند و تا واپس راندنشان از پای ننشستند. فضاهای خالی میان ستون ها، نه تنها روزنه ای بوده برای روشنایی، بلکه چشمی بوده است که از میان آن می‌توانستند هر جنبنده ای را به زیر نظر بگیرند و پای هر بیگانه ای را از رفتن باز دارند.

در زمان حکومت سلسله صفوی بر ایران و جنگ و گریزهای میان دو دولت ایران و عثمانی، منطقه اورامان نیز از این تاخت و تاز در امان نمانده است و هر از گاه، دولت عثمانی توانسته چیرگی یابد.

عثمانیان به دست اندازی در این خطه پرداختند و دژ اورامان تخت بارها ویران و دیگر بار به وسیله اورامانیان، بازسازی شده است. اما سال هاست که دژ به حال خود رها شده است.

هیچکس را یارای فراز آمدن در برابر این چشمان تیزبین و هوشیار نبوده است. همه کس و همه چیز در زیر سلطه مردان و زنانی بوده که روزگاری بس دور در این دژ، شب را به روز پیوند زده اند. پلک بر پلک ننهاده اند، مبادا که بیگانه پای بر حریم حرمت آنان بگذارد. به سرزمینشان، به مرزهایی که نگاهبان آن بودند.

در کنار این قلعه، آب انبارهایی به صورت اصولی و کاربردی ساخته شده است که در صورت توجه و فراهم کردن امکانات برای قلعه اورامان می‌توان شاهد گردشگران بیشتری در این منطقه بود.

شهر اورامان قدمتی دیرینه در تاریخ دارد و وجود آثار و بقایای آتشکده‌های فراوان در اطراف آن نشانگر این موضوع است که مردم این نواحی پیش از گرویدن به اسلا‌م، زرتشتی بوده‌اند.

این قلعه به دوران‌ تاریخی پس از اسلام می گردد که در شهرستان سروآباد، بخش اورامان تخت، شهر اورامان تخت واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۸۰۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.