پروژه باستانشناسی هورامان با همکاری دانشگاه هایدلبرگ آلمان اجرا شد
مدیر پایگاه جهانی منظر فرهنگی تاریخی هورامان گفت: پروژه مشترک باستان شناسی دوران تاریخی هورامان با همکاری این پایگاه و دانشگاه هایدلبرگ آلمان اجرا شد.
پویا طالب‌نیا روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: لزوم بررسی سیستماتیک منطقه، نیاز به بازنگری و تهیه گزارش‌های دوره‌های باستانشناسی، مطالعات تخصصی بر مبنای دوره‌های فرهنگی، آگاهی از وضعیت دوران تاریخی منطقه هورامان و تکمیل مطالعات پیشین از ضرورت‌های انجام این پژوهش بود.
وی با اشاره به اینکه نخستین فعالیت‌های باستانشناسی انجام شده در راستای ثبت جهانی منظر فرهنگی هورامان در قالب برنامه بررسی و شناسایی باستانشناسی هورامان، در سال ۱۳۹۷ توسط مسعود صادقی‌راد انجام شد، افزود: پس از آن بر مبنای نتایج حاصله برنامه‌ریزی‌هایی لازم انجام شده تا مطالعات باستانشناسی و تاریخ هورامان در راستای اهداف عالیه پایگاه جهانی به صورت سلسله مراتبی و هدفمند پیگیری شود.
مدیر پایگاه جهانی منظر فرهنگی تاریخی هورامان ادامه داد: شناسایی چند محوطه و آثار باستانی جدید، تغییر در توالی گاهنگاری برخی از محوطه‌های باستانی و بررسی سیستماتیک راه‌های باستانی منطقه همچنین بالا رفتن غنای بانک سفال پایگاه هورامان، از جمله نتایج این فصل از بررسی‌های باستانشناسی بود.
وی با اشاره به اینکه تهیه بیش از ۲۰ پرونده ثبتی آثار باستانی و تعیین عرصه و حریم منظری قلعه‌های باستانی شاخص منطقه از دیگر دستاوردهای این پروژه مشترک بود، گفت: این پروژه مطالعاتی با سرپرستی مشترک بنده به عنوان مدیر پایگاه جهانی منظر فرهنگی تاریخی هورامان و شلیر عاملی‌راد نماینده دانشگاه هایدلبرگ آلمان، با هدف بازنگری و شناسایی آثار باستانی دوران تاریخی منطقه هورامان در استان کردستان انجام شد.
طالب نیا یادآور شد: این پروژه نخستین پژوهش‌های تخصصی است که بر مبنای دوره فرهنگی (دوران تاریخی)، با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی در آبان و آذرماه امسال انجام شد.
منظر فرهنگی هورامان» در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (سه‌شنبه پنجم مرداد ۱۴۰۰ برابر با ۲۷ جولای ۲۰۲۱) در شهر فوجوی چین، با تصویب اعضای کمیته، به عنوان بیست و ششمین میراث ملموس کشورمان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
منطقه هورامان با دارا بودن معماری پلکانی، آب و هوای مطبوع، آداب و رسوم سنتی، پوشش خاص، صنایع دستی و غذاهای محلی خود منحصربفرد است. این منطقه استان‌های کردستان، کرمانشاه و بخشی از اقلیم کردستان عراق را در برمی‌گیرد که در کردستان، بخش‌هایی از شهرستان سنندج، کامیاران و سروآباد و در کرمانشاه، شهرستان جوانرود، پاوه، روانسر و ثلاث باباجانی را شامل می‌شود.
بر اساس بررسی‌های صورت گرفته هورامان بیش از ۷۰۰ روستا را در این ۲ استان غربی ایران شامل می‌شود و شواهد باستان شناسی بدست آمده نشان می‌دهد که قدمت هورامان به دوران پارینه سنگی میانی و به حدود ۴۰ هزار سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد.
۲ هزار اثر شامل آثار تاریخی، غارهای طبیعی، درختان کهنسال، میراث منقول، قنات و مکان‌های طبیعی در استان شناسایی شده که از این تعداد ۹۳۰ اثر آن به ثبت ملی رسیده است. از آثار ثبت شده استان در فهرست آثار ملی ۷۹۳ اثر غیرمنقول (شامل آثار تاریخی، تپه، محوطه و بنا)، ۲۹ اثر منقول، ۲۵ اثر میراث طبیعی و ۹۳ اثر میراث معنوی است.
🔹مدیر پایگاه جهانی منظرفرهنگی تاریخی هورامان از آغاز دومین فصل از پژوهش‌های هدفمند باستانشناسی پایگاه جهانی منظر فرهنگی هورامان با همکاری دانشگاه هایدلبرگ آلمان خبر داد.
🔹به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان، پویا طالب‌نیا روز یک‌شنبه ۵ دی‌ماه ۱۴۰۰ در این‌باره گفت:
🔹«در راستای سلسله مطالعات باستانشناسی پایگاه منظر جهانی هورامان و تداوم و تکمیل بررسی‌های هدفمند باستانشناسی سال ۱۳۹۷ و همچنین بررسی های دوران تاریخی سال جاری در گستره جغرافیایی هورامان، پروژه تعیین عرصه و حریم و لایه‌نگاری تپه قلا پایگلان، با سرپرستی مسعود صادقی‌راد نماینده پایگاه جهانی هورامان و شلیر عاملی‌راد معاون هیئت و نماینده دانشگاه آلمانی آغاز شد.»
🔹مدیر پایگاه جهانی منظرفرهنگی تاریخی هورامان، ضمن تقدیر از فعالیت‌های چند ساله مسعود صادقی‌راد سرپرست پژوهش‌های باستانشناسی هورامان و هیئت همراه، اظهار داشت:
🔹«این پروژه همچنین با هدف تکمیل پژوهش‌های باستانشناسی، آگاهی از پیشینه تاریخی منطقه و توسعه گردشگری تاریخی منظر جهانی هورامان و با همکاری این پایگاه و دانشگاه هایدلبرگ به عنوان دومین کار مشترک و نیز همراهی چهار گروه در رشته‌های علوم طبیعی، معماری، مرمت و نقشه‌برداری انجام می شود.»
🔹او یادآور شد «با توجه به پتانسیل‌های موجود در هورامان و انجام مطالعات علمی پژوهشگران و دانشجویان در این زمینه، تلاش می کنیم با فراهم کردن زیرساخت های لازم، پایگلان به عنوان پایلوت مطالعات باستانشناسی پایگاه جهانی هورامان معرفی شود.»
🔹در ادامه نماینده پایگاه جهانی منظر فرهنگی هورامان گفت: «این تپه باستانی با ارتفاع بیش از ۳۵ متر در بردارنده آثاری از ادوار مختلف اسلامی، تاریخی و پیش از تاریخ است.»
🔹مسعود صادقی‌راد افزود: « با شناسایی حدود ۵۰۰ اثر باستانی در این منطقه، چگونگی وضعیت استقرارهای دوران نوسنگی و مس‌سنگی در ارتفاعات کوهستانی منطقه و عدم شناخت کافی از سفال‌های بومی و تشابه سفال‌های ادوار مختلف به ویژه دوران تاریخی و اسلامی، تحقیق و بررسی شد.»
🔹نماینده پایگاه جهانی هورامان عنوان کرد: «در همین راستا، بر ضرورت لایه‌نگاری تپه قلا پایگلان که از معدود مکان¬های باستانی دارای توالی گاهنگاری منظم و چند دوره‌ای در هورامان است، تاکید شد.»
🔹او یادآور شد: «نتایج لایه‌نگاری انجام شده تاکنون منجر به شناخت لایه‌هایی از ادوار مختلف دوران اسلامی تا دوره مس‌سنگی و کشف شواهدی از فعالیت‌های صنعتی همچون آجرپزی، سفالگری و فلزگری در این محوطه باستانی بوده است.»
🔹صادقی‌راد اظهار داشت: «اجرای طرح گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه قلا پایگلان و با هدف جلوگیری از دخل و تصرفات بیشتر و رسیدگی به وضعیت موجود این تپه است.»
🔹گفتنی است، تپه قلا پایگلان در سال ۱۳۸۴ و با شماره ۱۲۸۰۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و پروژه گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و حریم و لایه‌نگاری تپه با مجوز پژوهشگاه باستانشناسی از ابتدای آذر ماه آغاز شده است.
